Kültür atılımı: Türkiye Sefaradları müzikleriyle Frankfurt’ta

Yahudiliğin tarihinde önemli bir yeri olan kentlerden Frankfurt, dört ay arayla Türk Sefaradlarının yeni bir kültür atılımına hazırlanıyor. 

İstanbul’da yaşayan Sefarad şarkıcıları Janet ve Jak Esim ile onlara eşlik eden müzisyenler, 30 Eylül cumartesi ve 1 Ekim pazar günleri Frankfurt’ta iki ayrı mekânda verecekleri konserlerde, Türkiye’deki Yahudi toplumunun tarihini şarkılarıyla dillendirecekler. 

Frankfurt Büyükşehir Belediyesi’nde dört ay önce gerçekleştirilen “Sefarad – Çok Kültürlü Bir Mirasın İzleri” başlıklı sergide de 530 yıl önce İspanya’dan sürülen ve Osmanlı İmparatorluğu’na göç eden Yahudilerin tarihi ve kültürü tanıtılmıştı.

Janet ve Jak Ensemble’nin Frankfurt konserlerinden ilki kentin önde gelen tiyatrolarından “Gallus Theather”de gerçekleştirilecek. “Tiyatro Frankfurt”un Türkiye’nin Frankfurt Başkonsolosluğu’yla işbirliği içinde, “Türkiye penceresinden Sefarad Müziği” başlığı altında düzenlediği konser, Cumhuriyet’in 100’ncü yılı kutlamaları kapsamındaki kültürel etkinlikler arasında yer alıyor.

Ertesi günkü ikinci konser de Frankfurt Yahudi Müzesi’ndeki gerçekleştirilecek. Türkiye’nin Frankfurt Başkonlosluğu’yla birlikte düzenlenen bu konser, kentin önde gelen eğitim kurumlarından KUBİ gGmbH ve THY tarafından destekleniyor. Bu konseri izlemek isteyenlerin 29 Eylül’e kadar [email protected] adresine e-mail atarak, rezervasyon yaptırması gerekiyor. 
Avrupa’da en çok konser veren Türk grupları arasında yer alan “Janet ve Jak Ensemble”, Uluslararası Kitap Fuarı’na Türkiye’nin “onur konuğu” olarak katıldığı 2008 yılında da Frankfurt’taki müzisyenlerle buluşmuştu.

Janet ve Jak Esim çifti,1492’de İspanya’daki engizisyon baskıları nedeniyle dünyanın birçok ülkesine özellikle de Osmanlı’ya göç etmek zorunda kalan Yahudi toplumunun geleneksel müziği olan Sefarad müziğini Türkiye’de ve yurt dışında verdikleri konserlerle, çıkardıkları albümler ve katıldıkları radyo-televizyon programlarıyla tanıtıyorlar. Kendi kökenleri de İspanya’dan göç edenlere dayanan sanatçılar, 40 yılı aşkın bir süredir bu alandaki araştırmalarını sürdürüyorlar. Sefarad müziğinin geleneksel eserlerini derleyen ve yorumlayan en tanınmış grup olan “Janet ve Jak Ensemble”nin repertuvarında klasik Türk müziği yanı sıra Sefarad kültürünün kaynağı olan Endülüs’le ilgili eserler de yer alıyor. 

Janet (vokal) ve Jak Esim (vokal, gitar) ile Yusuf Esim (vokal, gitar), Bekir Şahin Baloğlu (ud ) ve Oray Yay (perküsyon) oluşan grubun çok sayıda albümü bulunuyor. Topluluk, bu albümlerin ilki olan “Antik Bir Hüzün”le 1992’de “Alman Plak Eleştirmenleri Ödülü”nü kazanmıştı.

BİNLERCE YILLIK ORTAK TARİH

Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan Yahudi vatandaşlarımızın bu topraklardaki tarihi 2400 yıl kadar geriye gidebiliyor. Yani bilinen tarih Anadolu’da yaşayan Yahudilerin nüfusu, 530 yıl önce İspanyol engizisyonundan kaçanların Osmanlı İmpartorluğu’na davet edilmesiyle daha da arttı. Bugün tüm dünyadaki Türkiye Yahudilerinin nüfusu kimi kaynaklara göre 450 bini buluyor. Ancak bunların çok küçük bir bölümü Türkiye’de yaşıyor (15.000 – 22.000). Diğerlerinin büyük bölümü İsrail’de (380.000), ABD (16.000) ve Kanada’da (8.000) yaşıyor. 20’nci yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan Yahudilerin nüfusu 200.000’e ulaşmıştı. Ancak bunların büyük bir bölümü Balkan savaşları ve I. Dünya Savaşı’nın ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırları dışında kaldı. 

Cumhuriyet döneminde, özellikle de II. Dünya Savaşı döneminde ve sonrasında,  tabii ki son yıllarda, giderek artan Yahudi düşmanlığı nedeniyle Türkiye’den İsrail’e göç edenlerin sayısı giderek artıyor.

Grubun Frankfurt’taki konserlerin yer ve zamanları şöyle:
30 Eylül 2023, Cumartesi, saat 18.00: Gallus Theather (Kleyerstr. 15, 60326 Frankfurt).
1 Ekim 2023, Pazar, saat 15.00: Jüdisches Museum, Bertha-Pappenheim-Platz 1, 60311 Frankfurt). (gk) 

YENİ POSTA – FRANKFURT